ZKE.440.63.2019

Na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.) oraz na podstawie art. 160 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 roku (Dz. U. z 2019 r. poz. 1781) oraz art. 12 pkt 2, art. 22, art. 23 ust. l pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.), w związku z art. 6 ust. 1 lit. c) oraz lit. f) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2), w związku z art. 105 ust. 4 i art. 105a ust. 1, 3, 4 i 5ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 2357 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Pana I. G., na przetwarzanie jego danych osobowych przez I. oraz ich udostępnienie B. S.A. i Z., Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych,

odmawia uwzględnienia wniosku

Uzasadnienie

Do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (poprzednio Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych) wpłynęła skarga Pana I. G., (zwanego dalej także: „Skarżącym”), na przetwarzanie jego danych osobowych przez I. S.A., zwanego dalej „Bankiem” reprezentowanym przez L. R., oraz przekazanie ich B. S.A., zwanym dalej B., oraz Z., zwanym dalej Z.

Skarżący w treści skargi wniósł o nakazanie Bankowi przeniesienia jego danych osobowych dotyczących umowy karty kredytowej nr […] i rachunku nr […] do sekcji statystycznej oraz o usunięcie jego danych z rejestru A i z rejestru B prowadzonego przez Z.

Ponadto, Skarżący w treści skargi wskazał, że Bank w związku z wierzytelnością wynikającą z umowy karty kredytowej nr […] i rachunku nr […] nie spełnił warunków wynikających z art. 105a ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 2357 ze zm.), zwanej dalej ustawa Prawo bankowe, tzn. Bank nigdy nie powiadomił Skarżącego o zamiarze przetwarzania jego danych osobowych bez jego zgody w rejestrze A oraz rejestrze B.

W toku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego w niniejszej sprawie Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych ustalił następujący stan faktyczny:

1. Dane osobowe Skarżącego zostały pozyskane przez Bank w związku z zawarciem z nim umowy rachunku karty kredytowej nr […] i rachunku nr […] na którym prowadzona była ewidencja po wypowiedzeniu rachunku karty kredytowej.
2. W związku z posiadanym przez Skarżącego limitem w karcie kredytowej, Bank przekazywał do B. jego dane w następujący sposób:

1. poprzez bezpośrednie zapytanie w B. […] maja 2008 r., w celu przygotowania oferty kredytowej,
2. cyklicznie (raz w miesiącu, a od września 2016 r. dwa razy w tygodniu) dane obejmujące: imię i nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania, numer PESEL, dane dotyczące zadłużenia na karcie kredytowej oraz dane o powstałych zaległościach w spłacie zadłużenia karty kredytowej.

3. Bank w związku z brakiem spłaty zadłużenia na karcie kredytowej, na podstawie art. 105a ust. 3ustawy Prawo bankowe, […] września 2013 r. przekazał dane Skarżącego do Z. w następującym zakresie: imię, nazwisko, adres zamieszkania, nr i serię dowodu osobistego oraz numer PESEL.
4.  Z. przetwarzał dane osobowe Skarżącego na podstawie art. 105 ust. 4 oraz art. 105a ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo bankowe, w systemie B. Zobowiązanie zostało przez Skarżącego uregulowane […] listopada 2014 r. i na podstawie art. 105a ust. 5 Prawa bankowego, dane Skarżącego zostały usunięte po upływie 5 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania, tj. […] listopada 2019 r. Obecnie Z. nie przetwarza danych osobowych Skarżącego w systemie B.
5.  B. dane osobowe Skarżącego związane z rachunkiem karty kredytowej nr […] przetwarzało na podstawie art. 105a ust. 3 Prawa bankowego, przez okres 5 lat od wygaśnięcia zobowiązania. tj. do […] listopada 2019 r. Przetwarzanie danych Skarżącego obejmowało ocenę zdolności kredytowej oraz analizę ryzyka kredytowego. Obecnie rachunek ten ma status rachunku zamkniętego. Natomiast, dane Skarżącego związane z rachunkiem nr […] zostały przesunięte do tzw. „bazy statystycznej” i są przetwarzane do celów stosowania metod wewnętrznych oraz innych metod i modeli, o których mowa w części trzeciej rozporządzenia nr 575/2013 (art. 105a ust. 4 ustawy Prawo bankowe) przez okres wskazany w art. 105a ust. 5 ustawy Prawo bankowe, tj. przez okres 12 lat od spłaty zobowiązania.
6.  Zgodnie z wyjaśnieniami Banku złożonymi w niniejszym postępowaniu (pismo z […] marca 2018 r.), o zamiarze przekazania danych Skarżącego do B., Bank poinformował Skarżącego […] kwietnia 2013 r. w „Wypowiedzeniu umowy o kartę kredytową […]” oraz […] czerwca 2013 r. w „Decyzji w sprawie nieuregulowanych zobowiązań związanych z wypowiedzianą kartą kredytowa”. Biorąc pod uwagę, to że Skarżący do skargi wniesionej do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych załączył jako dowód kopię „Decyzji w sprawie nieuregulowanych zobowiązań związanych z wypowiedzianą kartą kredytowa” (dowód: jeden z załączników nr […] do ww. skargi), uznać należało, że Bank skutecznie powiadomił Skarżącego o zamiarze przetwarzania jego danych osobowych bez jego zgody i tym samym wypełnił obowiązek wynikający z art. 105a ust. 3 ustawy Prawo bankowe.

Po przeanalizowani zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych stwierdza, co następuje.

Z dniem 25 maja 2018 r. w życie weszły przepisy ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1781), zwanej dalej także: „ustawa o ochronie danych osobowych z 2018 r.”.

W myśl art. 160 ust. 1-3 ustawy o ochronie danych osobowych z 2018 r., postępowania prowadzone przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzone są przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 r., zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.). Jednocześnie, czynności dokonane w postępowaniach, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy o ochronie danych osobowych z 2018 r., pozostają skuteczne.

Od dnia 25 maja 2018 r. zastosowanie ma również rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2), zwane dalej „Rozporządzeniem 2016/679”.

Stosownie do art. 57 ust. 1 Rozporządzenia 2016/679, bez uszczerbku dla innych zadań określonych na mocy tego rozporządzenia, każdy organ nadzorczy na swoim terytorium monitoruje i egzekwuje stosowanie tego rozporządzenia (lit. a) oraz rozpatruje skargi wniesione przez osobę, której dane dotyczą, lub przez umocowany przez nią – zgodnie z art. 80 Rozporządzeniem 2016/679 – podmiot, organizację lub zrzeszenie, w odpowiednim zakresie prowadzi postępowania w przedmiocie tych skarg i w rozsądnym terminie informuje skarżącego o postępach i wynikach tych postępowań (lit. f).

W tym miejscu wskazać należy, że Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wydając decyzję administracyjną zobowiązany jest do rozstrzygania w oparciu o stan faktyczny istniejący w chwili wydania tej decyzji. Jak podnosi doktryna „organ administracji publicznej ocenia stan faktyczny sprawy według chwili wydania decyzji administracyjnej. Reguła ta odnosi się także do oceny stanu prawnego sprawy, co oznacza, że organ administracji publicznej wydaje decyzję administracyjną na podstawie przepisów prawa obowiązujących w chwili jej wydania (…). Rozstrzyganie w postępowaniu administracyjnym polega na zastosowaniu obowiązującego prawa do ustalonego stanu faktycznego sprawy administracyjnej. W ten sposób organ administracji publicznej realizuje cel postępowania administracyjnego, jakim jest urzeczywistnienie obowiązującej normy prawnej w zakresie stosunków administracyjno-prawnych, gdy stosunki te tego wymagają” (Komentarz do ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, M. Jaśkowska, A. Wróbel, Lex., el/2012). Również Naczelny Sąd Administracyjny – w wyroku z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie o sygn. akt I OSK 761/07 stwierdził, iż cyt.: „badając bowiem legalność przetwarzania danych osobowych, GIODO ma obowiązek ustalenia, czy na datę wydawania rozstrzygnięcia w sprawie dane konkretnego podmiotu są przetwarzane oraz czy czynione to jest w sposób zgodny z prawem”.

Rozporządzenie 2016/679 stanowi przepisy o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz przepisy o swobodnym przepływie danych osobowych oraz chroni podstawowe prawa i wolności osób fizycznych, w szczególności ich prawo do ochrony danych osobowych (art. 1 ust 1 i 2 rozporządzenia 2016/679). Odpowiednio regulował tę kwestię art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 r. W świetle przepisów powołanego aktu prawnego, przetwarzanie danych osobowych jest uprawnione, gdy spełniona zostanie którakolwiek z przesłanek wymienionych w art. 6 ust. 1 rozporządzenia 2016/679 (uprzednio art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 r.). Przesłanki te odnoszą się do wszelkich form przetwarzania danych wymienionych w art. 4 pkt 2 rozporządzenia 2016/679 (uprzednio art. 7 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 r.), w tym w szczególności do ich udostępnienia. Warunki te są także względem siebie równoprawne, co oznacza, że dla legalności procesu przetwarzania danych wystarczające jest spełnienie jednej z nich.

Aktem prawnym szczegółowo regulującym kwestie przetwarzania danych osobowych klientów banków jest przede wszystkim ustawa Prawo bankowe. Dlatego też ocena przetwarzania danych osobowych Skarżącego w związku z łączącą go z Bankiem umową powinna być dokonywana w powiązaniu z przepisami tej ustawy.

Odnosząc się, zatem, do żądania Skarżącego w przedmiocie stwierdzenia legalności dokonywanego aktualnie przetwarzania jego danych osobowych zarówno przez Bank, jak i B. oraz Z., wskazać należy, że dane osobowe Skarżącego zostały przekazane przez Bank do B. i Z. w zakresie informacji stanowiących tajemnicę bankową zgodnie z art. 105 ust. 4 Prawa bankowego. Zgodnie z tym przepisem, banki mogą, wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi, utworzyć instytucje upoważnione do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania: bankom – informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim informacje te są potrzebne w związku z wykonywaniem czynności bankowych oraz w związku ze stosowaniem metod wewnętrznych oraz innych metod i modeli, o których mowa w części trzeciej rozporządzenia nr 575/2013; innym instytucjom ustawowo upoważnionym do udzielania kredytów – informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim informacje te są niezbędne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń; instytucjom kredytowym – informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej konsumenta, o której mowa w art. 9 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim; instytucjom pożyczkowym i podmiotom, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim – na zasadzie wzajemności, informacji stanowiących odpowiednio tajemnicę bankową oraz informacje udostępnione przez instytucje pożyczkowe oraz podmioty, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej konsumenta, o której mowa w art. 9 tej ustawy, i analizy ryzyka kredytowego.

Jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych, Bank i B. aktualnie przetwarzają dane osobowe Skarżącego w związku z zawarciem umowy rachunku karty kredytowej […], wyłącznie do celów stosowania metod wewnętrznych oraz innych metod i modeli, o których mowa w części trzeciej rozporządzenia nr 575/2013, do czego uprawnieni są na podstawie art. 105a ust. 5 ustawy Prawo bankowe, tj. przez okres 12 lat od spłaty zobowiązania. Natomiast, Z. obecnie nie przetwarza w systemie A jakichkolwiek danych osobowych Skarżącego.

Ponadto, zgodnie z wyjaśnieniami Banku złożonymi w niniejszym postępowaniu (pismo z […] marca 2018 r.) i dowodem załączonym do skargi wniesionej do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych przez Skarżącego, uznać należało, że Bank skutecznie zrealizował wobec Skarżącego obowiązek, o którym mowa w art. 105a ust. 3 ustawy Prawo bankowe, tj. skutecznie powiadomił Skarżącego o zamiarze przetwarzania jego danych osobowych bez jego zgody (dowód w aktach sprawy).

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należało, że nie zaistniała żadna przesłanka do wydania przez Prezesa UODO decyzji nakazującej przywrócenie stanu zgodnego z prawem, dlatego też nie jest uzasadnione wydanie przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych jakiegokolwiek z nakazów, o których mowa w art. 18 ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 r. oraz w art. 58 Rozporządzenia 2016/679.

W tym stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnął, jak w sentencji.

Na podstawie art. 127 § 3 k.p.a. od decyzji przysługuje stronie prawo do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia stronie. Jeżeli strona nie chce skorzystać z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, ma prawo do wniesienia skargi na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia doręczenia jej stronie. Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (adres: ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa). Wpis od skargi wynosi 200 złotych. Strona ma prawo ubiegania się o prawo pomocy, w tym zwolnienie od kosztów sądowych.

Jednakże w związku z obowiązującym w dniu wydania decyzji stanem epidemii, zgodnie z art. 15zzr ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374), bieg tego terminu aktualnie nie rozpocznie się; zacznie on biec w dniu następującym po ostatnim dniu obowiązywania stanu epidemii lub następującego po nim bezpośrednio ewentualnego stanu zagrożenia epidemicznego.